در ماشین های مجهز به موتور بنزینی، برای احتراق سوخت درون موتور، نیاز به وجود جرقه است. این جرقه توسط شمع ها با انتقال برق ولتاژ بالا توسط وایر شمع از کوئل، توسط وایر شمع خودرو انجام می شود. کیفیت و مرغوبیت وایر شمع طوری باید باشد که نوسانات قوی الکتریکی و امواج مزاحم ایجاد نکند. ساختار وایر شمع شامل دو بخش است، اولی رسانای جریان الکتریکی و دومی بدنه عایق است.
وایر شمع یک قطعه اساسی، اما بسیار مهم موتور است. وظیفه آن انتقال جریان با ولتاژ بالا (30K تا 50K ولت) تولید شده توسط کویل به شمع است. در اثر حرارت و ارتعاش های، کربن موجود در سیم ممکن است ازبین برود و باعث کاهش جریان ولتاژ بین کوئل و شمع می شود. برای کارایی بهتر موتور، وایر باید به صورت دوره ای بررسی و جایگزین شود.
جنس وایر شمع از چیست؟
وایر شمع ها معمولا از جنسی مقاوم و با دوام ساخته می شوند. چون قطعات محرکی نیستند از بین نمی روند. اگر در نگهداری و بازدید دوره ای از آنها دقت کافی را داشته باشیم، کمتر نیاز به تعویض تعمیر می شوند. اگر موتور خودرو خوب کار نکرد یا روشن نشد و شک کردید ممکن است مشکل از وایر شمع خودرو است و بررسی آن کار ساده ای است.
انواع کابل وایر شمع خودرو
کابل وایر شمع با چهار نوع رسانای مسی، مقاومتی، راکتیو و رسانای فولادی طبق اصول و استانداردهای بین المللی ساخته می شود.
بازرسی ها و مشکلات وایر شمع ها
تنها موردی که برای وایر شمع ممکن است پیش آید این است که عایق صدمه ببیند و الکتریسیته از مسیری که نباید جریان پیدا کند. جریان الکتریسیته باید به شمع ها برسد و عایق لاستیکی وایر شمع وظیفه دارد از نشتی آن به مسیری غیر از شمع ها جلوگیری کند. برای اینکه در سر شمع ها جرقه داشته باشید، باید این ولتاژ آنقدر بالا باشد که جرقه مسیر خود را از فاصله هوایی طی کند.
این ولتاژ بالا سبب آسیب هایی در عایق های صدمه دیده می شود و به مرور مسیر جریان از بین می رود و یک مسیر کربنی ایجاد می شود و رسانایی مسیر نشتی بیشتر می شود. عملاً جریان فقط از این مسیر گذر می کند، چون ولتاژ سر شمع ها به دلیل این اتصالی ناخواسته عایق ها افت می کند و به حداقل های لازم برای تشکیل جرقه نمی رسد. در این هنگام است که موتور بد کار می کند و یا خاموش می شود، چون جرقه ای وجود ندارد و انفجاری در داخل سیلندر نداریم یا سوخت به خوبی نمی سوزد.
مشکلات وایرها
- بازرسی چشمی کابل را با استفاده از چراغ قوه انجام می دهیم. آسیب فیزیکی به کابل یا کلاهک ها مانند بریدگی و خوردگی و علائم سوختگی را چک باید کنید.
- با دست کشیدن در مسیر وایر شمع معیوب برق گرفتگی را احساس می کنید.
- با روشن کردن موتور و نگاه کردن به جرقه های الکتریکی یا گوش دادن به سر و صدا ممکن است نشتی الکتریکی را با ولتاژ بالا پیدا کنید.
- با استفاده از اتصال یک سیم روکش دار به بدنه و کشیدن پیچ گوشتی در طول و اطراف وایر، اگر قوس از وایر به پیچ گوشتی مشاهده شد، وایر معیوب است.
- با پاشیدن اسپری آب به اطراف وایر معیوب قوس الکتریکی رخ می دهد.
- مقاومت وایر را با توجه به راهنمای کارخانه خودرو اندازه گیری کنید.
ایمنی و خطرات وایر شمع خودرو
یک وایر شمع خراب نه تنها ممکن است سبب بد کار کردن موتور شود، بلکه سبب افزایش مصرف سوخت خودرو می شود. ممکن است بنزین نسوخته وارد مسیر اگزوز شود و کاتالیست های گران قیمت را خراب کند. همچنین بسیار اتفاق افتاده است که نشتی بنزین و جریان الکتریسیته در موتور به صورت همزمان وجود داشته و سبب آتش گرفتن خودرو شده است. ممکن است برای همه اتفاق بیفتد، پس بهتر است این بازدید ها را جدی بگیرید.
خرید وایر شمع های خودروهای ایرانی، چینی و خارجی با کیفیت بالا و قیمتی مناسب
معایب استفاده وایر شمع غیراستاندارد در خودروها
معایب و اشکالات زیر در صورت استفاده از وایر شمع غیراستاندارد در انواع خودروها را باعث می شود.
- قدرت موتور کاشته می شود
- به دلیل فشار مضاعف بر موتور باعث بالا رفتن دمای موتور می شود
- افزایش مصرف سوخت خودرو و افزایش سوخت ناقص موتور
- لرزش و ریپ زدن ماشین
- آلایندگی گازهای خروجی اگزوز بالا می رود
- برق دزدی در هنگام نشت بنزین و انفجار خودرو
- آب شدن سر شمع و پلاتین و الکترود میانی
بازدید دوره ای وایر شمع خودرو
یکی از زمان های مناسب برای بازدید دوره ای وایر شمع خودرو، زمانی است که می خواهید شمع خودروی خود را تعویض می کنید. بنابراین با یک بازدید دوره ای ساده خیال خود را برای مدت ها راحت کنید. اما نحوه کار:
اگر موتور خودرو روشن است آن را خاموش کنید. بازدید چشمی وایرها را از تقسیم کننده ولتاژ شروع کنید و تا سر شمع ها ادامه دهید. دنبال هر ناصافی، ترک، بریدگی و تا شدگی یا شکستگی وایر و روکش آن باشید. دو سر انتهایی وایرها که محل اتصال آنها است به خوبی بازدید کنید. مطمئن شوید ترک یا پارگی در آن وجود ندارد. همچنین قسمت های داخلی این دو سر را بررسی کنید تا مطمئن شوید هیچ ترک یا پارگی وجود ندارد. همچنین نباید هیچ گونه تیرگی و اثر سوختن در آنها دیده شود.
به هر دلیلی اگر متوجه شدید وایرها صدمه دیده است، یدکی با کیفیت آن را خریداری کرده و جایگزین کنید چون این عیب کوچک می تواند یک هیولای کوچک باشد یا حتی چراغ چک خودرو را روشن کند.
روش تعویض و نصب وایرها
- قبل از جدا کردن و یا وصل وایر شمع خودرو لطفا مطمئن شوید که موتور خاموش بوده و سرد شده است.
- برای برداشتن وایرهای، از بلندترین وایر از گوشه سمت چپ شروع کنید.
- با دقت کلاهک شمع و دلکو را گرفته و سپس هنگام تعویض به آرامی آنها را جا زده یا بیرون بکشید.
- اگرفقط کابل را گرفته و آن را بیرون بکشید احتمال دارد سیم داخلی کابل از کلاهک از پاره شود.
- بعد از اینکه کلاهک شمع و دلکو را جدا کردید بلندترین وایر نو را انتخاب کنید و سپس جا بزنید. وقتی کلاهک شمع را جا میزنید باید با شنیدن صدا احساس کنید که آیا وایر به درستی جا افتاده است یا نه.
- سپس کلاهک دلکو را وصل کنید و مراقب باشید جای وایرها تغییر کند چون ترتیب احتراق به هم می خورد.
- به همین ترتیب دومین کابل را از سمت چپ جدا کرده و مطابق روش بالا دومین وایر را جا بزنید. سپس بقیه وایرها را وصل کنید.
نتیجه گیری
وایر شمع خودرو یکی از اجزای اساسی و بسیار مهم است. استفاده از بهترین و با کیفیت ترین قطعات باعث بهتر کار کردن خودرو می شود. انجام بازدیدهای دوره ای از وایرها باعث می شود که اگر خرابی یا اشکالاتی داشت زودتر متوجه شویم. این شرایط از بروز خسارت های زیاد به وسیله نقلیه جلوگیری می کند. همیشه از قطعات استاندارد و فابریک خودرو استفاده کنیم.